Spis treści:
Nieodłącznym elementem każdej kuchni są rzecz jasna przyprawy. Wykorzystywane są głównie jako dodatek do potraw, jednak wiele z nich kryje właściwości lecznicze. Z tego artykułu dowiesz się, które składniki z Twojej kuchni można zaliczyć do zdrowych, naturalnych przypraw.
Kurkuma
Kurkuma nazywana jest również szafranicą, szafranem indyjskim, żółcieniem lub żółtym imbirem. To znana od starożytności przyprawa pozyskiwana z korzenia ostryżu długiego (Curcyma longa). Roślina ta uprawiana jest głównie w Azji, a najwięcej upraw znaleźć można w Indiach. Ma pikantny, korzenny i trochę gorzki smak oraz charakterystyczną żółtopomarańczową barwę.
Swoje miejsce znalazła nie tylko w kuchni jako dodatek do potraw, ale także w tradycyjnej medycynie. Od tysięcy lat ludzie leczyli się tym, co było dostępne w naturze – różnego rodzaju roślinami. Kurkuma była wykorzystywana w medycynie chińskiej, hinduskiej (ajurwedzie) i arabskiej, za sprawą jej licznych właściwości prozdrowotnych. Dzięki nim trafiła też do grona superfoods.
Kurkuma wykazuje działanie przeciwdziałające powstawaniu nowotworów i pomaga w ich leczeniu. Wspomaga trawienie oraz prawidłową pracę mózgu. Jest również składnikiem wielu leków i suplementów stosowanych przy niewydolności trzustki i wątroby.
Kurkuma działa przeciwzapalnie, wspomagając walkę z wirusami, bakteriami i grzybami. Wzmacnia odporność i pomaga zachować organizm w dobrym zdrowiu. Ponadto obniża poziom cukru i cholesterolu we krwi.
Aby maksymalnie wykorzystać właściwości kurkumy, warto łączyć ją z zawartą w czarnym pieprzu piperyną, o której przeczytasz poniżej. Znacznie ułatwia jej przyswajanie. Jednym ze sposobów na wykorzystanie tej zdrowej przyprawy jest przygotowanie złotego mleka, ajurwedyjskiego napoju wzmacniającego odporność. Przeczytaj o nim więcej w osobnym wpisie ‒ „Złote mleko – właściwości i przepis”.
Imbir
Imbir to kolejna roślina pochodząca z Azji w zestawieniu najzdrowszych przypraw. Wykorzystywana jest w kuchni i medycynie od 3000 lat. Imbiru nie może zabraknąć na
Do najważniejszych właściwości imbiru zaliczyć możemy silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Pomaga zwalczać infekcje i przeziębienia. Rozgrzewa, redukuje gorączkę, ułatwia odkrztuszanie i wzmacnia w trakcie choroby.
Imbir przeciwdziała procesom starzenia się organizmu oraz rozwojowi chorób, również nowotworów. Korzystnie wpływa na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Wspomaga też trawienie i przeciwdziała niestrawnościom, jednak warto zaznaczyć, że imbir nie jest wskazany przy chorobach żołądka takich jak wrzody czy refluks.
Cynamon
To przyprawa pozyskiwana z kory cynamonowca cejlońskiego. Cynamon cejloński uważany jest za najlepszą odmianę cynamonu na świecie. To bogate źródło cennych składników prozdrowotnych, z których na wyróżnienie zasługuje aldehyd cynamonowy. Za jego zasługą cynamon wykazuje właściwości antynowotworowe i opóźniające chorobę Alzheimera.
Dodatkowymi korzyściami płynącymi z cynamonu są łagodzenie problemów z trawieniem, regulowanie poziomu cukru i cholesterolu we krwi oraz korzystny wpływ na metabolizm. Dzięki temu wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała lub redukcję nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej.
Goździki
To aromatyczna przyprawa, która w istocie jest wysuszonymi pąkami kwiatowymi drzewa goździkowego, czyli goździkowca korzennego. Właściwości lecznicze goździków były znane już w starożytnych Chinach, a dzięki odkryciom współczesnej nauki wiemy, że należy je umieścić na liście najzdrowszych przypraw.
Dużą zaletą goździków jest zawartość eugenolu – silnego przeciwutleniacza. Zmniejsza stres oksydacyjny, który przyczynia się do rozwoju chorób przewlekłych i nasila procesy starzenia się organizmu. Dodatkowo zapobiega gromadzeniu się tłuszczu w komórkach wątroby, reguluje poziom cholesterolu i cukru we krwi, oraz przyczynia się do zwiększenia produkcji insuliny. Może też zredukować ból zębów lub głowy, ponieważ działa znieczulająco.
Goździki można też wykorzystać w trakcie przeziębienia lub grypy. Działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, pomagając pozbyć się infekcji. Inhalacje z goździkowym olejkiem eterycznym pomagają udrożnić drogi oddechowe i złagodzić kaszel.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o właściwościach i możliwościach zastosowania goździków przeczytaj osobny wpis na naszym blogu – „Goździki – właściwości i zastosowanie”.
Pieprz czarny (piperyna)
Pieprz to jedna z najpopularniejszych i najstarszych przypraw pochodząca z południowych Indii. Kluczowym składnikiem prozdrowotnym tej przyprawy jest piperyna. To właśnie ona odpowiada za ostro-gorzki smak pieprzu i jego aromat.
Piperyna to substancja wspomagająca redukcję masy ciała. Nasila proces lipozy, czyli utleniania tkanki tłuszczowej. Podnosząc temperaturę ciała, przyspiesza metabolizm i spalanie kalorii. Wspomaga trawienie i ułatwia narządom układu pokarmowego wchłanianie składników odżywczych z jedzenia.
Piperyna korzystnie wpływa również na układ nerwowy i wydajne funkcjonowanie mózgu. Wykorzystywana jest w suplementach poprawiających koncentrację, pamięć i procesy myślowe. Może pozytywnie wpłynąć na przeciwdziałanie i leczenie Alzheimera oraz depresji.
Możesz dowiedzieć się więcej o właściwościach i możliwościach zastosowania piperyny w osobnym wpisie na naszym blogu – „Piperyna – właściwości i działanie”.
Czosnek
Kolejna roślina pochodząca z Azji, aktualnie uprawiana na całym świecie. Czosnek trafił do Polski w średniowieczu i od tamtej pory jest powszechnie wykorzystywany jako przyprawa i środek leczniczy. Jego aromat nie każdemu przypada do gustu, jednak w czasie infekcji warto się przełamać i skorzystać z jego właściwości.
Czosnek trafił na naszą listę najzdrowszych przypraw za sprawą swoich właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybicznych. Skutecznie pomaga zwalczać infekcje, przeziębienia i grypy. Główną rolę odgrywa allicyna, czyli substancja działająca jak naturalny antybiotyk. Czosnek może być stosowany jako środek zapobiegawczy i wzmacniający odporność.
Czosnek korzystnie wpływa na utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Zbyt wysokie ciśnienie tętnicze i nadmiar cholesterolu to częste przyczyny chorób układu krążenia. Warto zadbać o te obszary, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zawałów, miażdżycy czy zatorów żył. Dodatkowo zapobiega nadmiernemu zlepianiu się płytek krwi.
Oregano
Przyprawa ta kojarzy się w pierwszej kolejności z kuchnią śródziemnomorską – pizzą i makaronami. Stosowana jest zarówno w formie świeżych liści, jak i wysuszonych. Oprócz ulepszenia potrawy może posłużyć też jako środek leczniczy. Wynika to z zawartości m.in. witamin A, C, E, K, fenoli (karwakolu i tymolu), garbników, potasu i cynku.
Lebiodkę pospolitą, czyli oregano, ceni się głównie za korzystny wpływ na układ trawienny. Nasila wydzielanie soków żołądkowych, łagodzi wzdęcia i niestrawności. Może pomóc w leczeniu dolegliwości żołądkowych takich jak bóle, wzdęcia, zapalenia, czy wrzody.
Kolejnym zastosowaniem oregano jest walka z infekcjami i grzybami. Zawarty w nim olejek eteryczny jest bogaty w garbniki takie jak karwakrol i tymol. Działają silnie przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie, pomagając pozbyć się infekcji i sezonowych przeziębień. Może też pomóc w udrożnianiu górnych dróg oddechowych i łagodzeniu kaszlu.
W celach leczniczych najczęściej korzysta się ze skoncentrowanej formy oleju z oregano. Szczypta przyprawy dodanej do posiłku będzie zbyt małą porcją, aby przyniosła korzyści zdrowotne.