Spis treści:
- Krótka historia pizzy
- Najpopularniejsze rodzaje włoskiej pizzy
- Pizza neapolitańska
- Pizza rzymska
- Pizza sycylijska
- Pizza bianca
- Pizza caprese
- Pizza quattro stagioni
- Pizza al pesto
- Jaką mąkę na pizzę wybrać?
- Podsumowanie
Pizza to jedna z najbardziej znanych i lubianych potraw na świecie. Ma ona swoje korzenie we Włoszech, gdzie jest symbolem kultury i tradycji tego kraju. Włosi są z niej dumni i dbają o jej jakość i autentyczność. Każdy region Włoch ma swój własny styl i sposób przygotowywania pizzy, co sprawia, że jest ona niezwykle zróżnicowana i bogata w smaki.
Włoska kuchnia oferuje niezliczone odmiany tego dania, z każdą z nich wiążą się unikalne historie, smaki i tradycje. W tym artykule przedstawię Ci najpopularniejsze rodzaje pizzy włoskiej i ich charakterystyczne cechy.
Krótka historia pizzy
Pizza to jedna z najbardziej znanych i lubianych potraw na świecie, ale czy wiesz, skąd się wzięła i jak się zmieniała na przestrzeni wieków? Poznaj pokrótce historię pizzy, od jej starożytnych początków aż do współczesnych wariantów.
Pierwsze placki podobne do pizzy były znane już w starożytnej Grecji, gdzie nazywano je plakous. Były to płaskie chleby posmarowane oliwą z oliwek i posypane ziołami, czosnkiem, cebulą lub serem. Były to proste i tanie dania, które syciły głodnych ludzi.
Greckie plakous uważane są za poprzednika pizzy
Włosi przejęli pomysł na placki od Greków i zaczęli je nazywać focaccia. W starożytnym Rzymie były one popularne wśród żołnierzy i biedoty, którzy dodawali do nich różne składniki, np. ryby, mięso czy warzywa. Słowo pizza pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z 997 roku, gdzie oznaczało rodzaj chleba.
Prawdziwą rewolucję w historii pizzy spowodowało pojawienie się pomidorów we Włoszech w XVI wieku. Pomidory przywieziono z Ameryki Południowej, ale początkowo uważano je za trujące i uprawiano je tylko jako ozdobę. Dopiero w XVIII wieku odkryto ich walory kulinarne i zaczęto używać ich do przyprawiania pizzy.
Neapol stał się kolebką nowoczesnej pizzy, gdzie powstały pierwsze lokale gastronomiczne zwane pizzeriami. W 1889 roku jeden z neapolitańskich kucharzy, Raffaelo Esposito, zadedykował królowej Małgorzacie Sabaudzkiej (wł. Margherita Maria Teresa Giovanna) specjalną pizzę z mozzarellą, bazylią i pomidorami, które symbolizowały barwy włoskiej flagi. Ta pizza nazwana została margherita i stała się jednym z najbardziej klasycznych i popularnych rodzajów pizzy.
Pizza szybko rozprzestrzeniła się po całym świecie dzięki włoskim emigrantom, którzy zabierali ze sobą swoje kulinarne tradycje i zwyczaje. W Stanach Zjednoczonych pizza zyskała wielką popularność i stała się podstawą amerykańskiej kuchni fast food. Amerykanie wprowadzili wiele innowacji i modyfikacji do pizzy, np. grubsze ciasto, więcej sera i różnorodne dodatki, takie jak ananas, kukurydza czy kurczak.
Pizza z anansem - profanacja czy pyszne połączenie?
Dziś pizza jest jednym z najbardziej uniwersalnych i zróżnicowanych dań na świecie. Każdy region i kraj ma swój własny styl i sposób przygotowywania pizzy, co sprawia, że jest ona niezwykle bogata w smaki i aromaty. Pizza jest także źródłem inspiracji dla wielu kucharzy i artystów, którzy tworzą z niej prawdziwe dzieła sztuki. Pizza to nie tylko potrawa, ale także symbol kultury i tradycji włoskiej.
Najpopularniejsze rodzaje włoskiej pizzy
W poprzednim podrozdziale przedstawiliśmy krótką historię pizzy - od starożytnych prekursorów do współczesnych odmian. Poznaj teraz najpopularniejsze rodzaje pizzy włoskiej i ich charakterystyczne cechy.
Pizza neapolitańska
To klasyczna i tradycyjna pizza z Neapolu, która ma cienkie i elastyczne ciasto, sos pomidorowy, mozzarellę i bazylię. Jest pieczona w piecu opalanym drewnem, co nadaje jej charakterystycznego smaku i aromatu.
Pizza neapolitańska bywa uważana za jedną z najsmaczniejszych i najzdrowszych pizz na świecie. Jest zwykle jedzona na gorąco, bez sztućców, po złożeniu jej na pół lub w czwórkę.
Pizza rzymska
To pizza z Rzymu, która ma cieńsze i chrupiące ciasto, które jest rozciągane na długie i prostokątne blachy. Ma mniej sosu pomidorowego i sera niż pizza neapolitańska, ale za to więcej różnorodnych dodatków, takich jak szynka, pieczarki, oliwki czy kapary. Jest pieczona w elektrycznym piecu, co sprawia, że jest bardziej sucha i twarda.
Pizza rzymska jest często sprzedawana na kawałki (al taglio) w barach i piekarniach, gdzie można wybrać swój ulubiony smak i zapłacić według wagi. Niektóre z typowych wariantów pizzy rzymskiej to capricciosa (z szynką, pieczarkami, oliwkami i artischockami), margherita (z sosem pomidorowym, mozzarellą i bazylią) lub quattro formaggi (z czterema rodzajami sera).
Pizza sycylijska
Pizza z Sycylii ma grubszą i prostokątną formę oraz bogatsze i bardziej pikantne składniki na wierzchu. Jest często przyrządzana z lokalnymi produktami, takimi jak ser pecorino, anchois, oliwki czy kapary. Jest także przyprawiana oregano, czosnkiem lub cebulą.
Jednym z najbardziej znanych rodzajów pizzy sycylijskiej jest sfincione, który ma puszyste ciasto posmarowane sosem pomidorowym, cebulą, anchois i serem caciocavallo. Inny popularny rodzaj to focaccia alla palermitana, która ma cienkie ciasto posypane solą morską, rozmarynem i oliwą z oliwek.
Pizza bianca
To pizza bez sosu pomidorowego, która ma jedynie oliwę z oliwek, sól i różne dodatki, np. ser, szynkę lub zioła. Jest często podawana jako przekąska lub śniadanie w barach i piekarniach we Włoszech. Może być także używana jako baza do innych potraw, np. kanapek czy sałatek.
Pizza bianca jest podobna do innych włoskich placków, takich jak piadina (płaski chleb z regionu Emilia-Romania) czy fritta (smażony placek z ciasta drożdżowego).
Pizza caprese
To pizza inspirowana tradycyjną sałatką caprese, która składa się z pomidorów, mozzarelli i bazylii. Pizza caprese ma cienkie i chrupiące ciasto, na które nakłada się sos pomidorowy, mozzarellę di bufala, świeże plastry pomidorów i listki bazylii. Jest to lekka i orzeźwiająca pizza, idealna na lato
Pizza quattro stagioni
Jest podzielona na cztery części, z których każda reprezentuje inną porę roku. Na wiosnę jest szparagi i szynka, na lato oliwki i salami, na jesień pieczarki i kiełbasa, a na zimę kapary i anchois. Każda część ma także sos pomidorowy i ser. To pizza dla tych, którzy lubią różnorodność i nie mogą się zdecydować na jeden smak.
Pizza al pesto
To pizza z sosem pesto zamiast sosu pomidorowego. Pesto to włoski sos z bazylii, czosnku, orzechów piniowych, oliwy z oliwek i parmezanu. Pizza al pesto ma cienkie ciasto i jest posypana mozzarellą i innymi dodatkami według uznania. Ciekawa opcja dla fanów intensywnego smaku i aromatu.
Jaką mąkę na pizzę wybrać?
Mąka to jeden z najważniejszych składników ciasta na pizzę. Od jej rodzaju i jakości zależy konsystencja, smak i wygląd pizzy. Nie każda mąka nadaje się do tego celu, dlatego warto wiedzieć, jaką mąkę wybrać na pizzę i czym się różnią poszczególne typy mąki.
Poznaj najpopularniejsze rodzaje mąki do pizzy i ich charakterystyczne cechy:
- Mąka typu 00: to prawdziwie włoski produkt, który jest uważany za najlepszy do produkcji pizzy. Jest to mąka pszenna o bardzo wysokim stopniu zmielenia, śnieżnobiałego koloru i lekkiej konsystencji. Zawiera dużo glutenu, który nadaje ciastu elastyczność i sprężystość. Zrobione z niej ciasto jest delikatne, miękkie i wilgotne wewnątrz oraz lekko chrupiące na zewnątrz. Jest to mąka idealna do pizzy neapolitańskiej, która ma cienkie i elastyczne ciasto, sos pomidorowy, mozzarellę i bazylię.
- Mąka typu 450 lub 550: to polskie odpowiedniki mąki typu 00, które można łatwo znaleźć w sklepach. Są to mąki pszenne o wysokim stopniu zmielenia, jasnego koloru i delikatnej konsystencji. Zawierają również dużo glutenu, który zapewnia ciastu odpowiednią strukturę i trwałość. Zrobione z nich ciasto jest cienkie, chrupiące i smaczne. Są to mąki uniwersalne, które sprawdzą się do większości rodzajów pizzy.
- Mąka pełnoziarnista: to mąka pszenna o niskim stopniu zmielenia, ciemnego koloru i grubej konsystencji. Zawiera dużo błonnika, witamin i minerałów, dzięki czemu jest zdrowsza i bardziej odżywcza niż biała mąka. Zawiera jednak mniej glutenu, co sprawia, że ciasto jest cięższe i twardsze. Zrobione z niej ciasto ma intensywny smak i aromat oraz grubszą i bardziej sycącą skórkę.
- Mąki bezglutenowe: to mąki pozbawiona glutenu, który jest białkiem występującym w pszenicy i innych zbożach. Gluten jest odpowiedzialny za spajanie składników ciasta i nadawanie mu sprężystości. Osoby cierpiące na nietolerancję glutenu lub celiakię muszą unikać jego spożycia, ponieważ może on powodować poważne problemy zdrowotne. Mąka bezglutenowa może być wykonana z różnych surowców, np. ryżu, kukurydzy, gryki czy ziemniaków. Zrobione z niej ciasto jest lekkie, puszyste i miękkie, ale ma inny smak i kolor niż tradycyjna pizza.
Jak widzisz, istnieje wiele rodzajów mąki do pizzy, które mają różne cechy i właściwości. Wybór zależy od Twoich preferencji, upodobań i potrzeb.
Zachęcamy, aby używać wysokiej jakości mąki ekologicznej (jak np. mąka z młyna) i przestrzegać proporcji składników oraz czasu wyrastania i pieczenia ciasta. Wtedy pizza będzie smaczna, aromatyczna i apetyczna.
Alternatywne mąki na pizzę dostępne w Żywioł Zdrowia
Jeśli chcesz zrobić ciasto na pizzę z innej mąki niż pszenna, masz wiele możliwości do wyboru. Oto kilka najciekawszych alternatyw dla mąki pszennej:
- Mąka orkiszowa BIO: to mąka o jasnym kolorze i delikatnym smaku. Zawiera mniej glutenu niż mąka pszenna, ale więcej białka i składników mineralnych. Zrobione z niej ciasto jest lekkie, puszyste i łatwo się wyrabia.
- Mąka żytnia BIO: to mąka o ciemnym kolorze i intensywnym smaku. Zawiera mało glutenu, ale dużo błonnika i witamin. Zrobione z niej ciasto jest ciężkie, gęste i trudno się wyrabia. Jest to mąka odpowiednia dla osób lubiących wyraziste i pełne aromatu pizze.
- Mąka gryczana BIO: to mąka bezglutenowa o szarym kolorze i orzechowym smaku. Zawiera dużo białka roślinnego i składników mineralnych. Zrobione z niej ciasto jest kruche, suche i łamliwe. To mąka odpowiednia dla osób na diecie bezglutenowej lub dla tych, którzy chcą spróbować nietypowej pizzy.
Istnieją także inne rodzaje mąki, które można użyć do ciasta na pizzę, np. mąka owsiana BIO, mąka jaglana BIO, mąka kukurydziana BIO czy mąka kokosowa BIO. Każda z nich ma swoje zalety i wady, a także wpływa na smak i konsystencję pizzy.
Ważne jest jednak, aby pamiętać o kilku zasadach przy wyborze mąki:
- Im więcej glutenu zawiera mąka, tym lepiej się wyrabia ciasto i tym sprężystsze i elastyczniejsze jest po upieczeniu.
- Im więcej błonnika zawiera mąka, tym bardziej sycąca i zdrowsza jest pizza, ale też cięższa i twardsza.
- Im więcej składników mineralnych zawiera mąka, tym bogatszy jest jej smak i kolor, ale też większe ryzyko przypalenia się pizzy.
- Jeśli używasz mąki bezglutenowej, musisz dodać do niej dodatkowe składniki wiążące, np. guma guar, żelatyna lub jajko.
Jak widzisz, istnieje wiele alternatyw dla mąki pszennej na pizzę, które możesz wypróbować w swojej kuchni. Każda z nich ma swoje zalety i wady, więc najlepiej jest eksperymentować i znaleźć tę, która najbardziej Ci odpowiada.
Podsumowanie
W tym artykule przedstawiłem Ci najpopularniejsze rodzaje pizzy włoskiej i ich charakterystyczne cechy. Mam nadzieję, że dowiedziałeś się czegoś nowego i ciekawego o tej pysznej i zróżnicowanej potrawie.
Pizza jest nie tylko daniem, ale też symbolem, który łączy kultury i pokolenia. To dowód, że coś tak prostego jak cienkie ciasto, pomidory i ser potrafi zdobyć serca ludzi na całym świecie. Włoska pizza ewoluowała w niezliczone sposoby, dostosowując się do gustów i preferencji różnych społeczności. Dzisiaj pizza to przykład, jak jedzenie może przekraczać granice i łączyć ludzi w miłości do smaków i wspólnych doznań kulinarnych.
Jeśli masz ochotę na pizzę, zachęcam Cię do spróbowania własnoręcznie przygotować ją w domu lub odwiedzić autentyczną włoską pizzerię.
