Spis treści:
- Masło klarowanie – pochodzenie
- Jak powstaje masło klarowane ghee?
- Punkt dymienia masła klarowanego
- Masło klarowane – właściwości
- Masło klarowanie – zastosowanie
- Jak przechowywać masło klarowane?
- Jakie korzyści dla zdrowia daje ghee?
Masło klarowanie – pochodzenie
Masło klarowane pochodzi z Indii i jest tam nazywane „ghee” lub „ghi”. Metoda klarowania masła powstała już ponad 4 tysiące lat temu i od tego czasu masło ghee jest powszechnie używane w kuchni.
Hindusi uważają je za najlepszy tłuszcz świata i wykorzystują nie tylko do przygotowywania potraw, ale również w celach religijnych. Używane jest do rytuałów wedyjskich, podczas ślubów i pogrzebów oraz do napełniania lamp olejnych podczas ceremonii.
Ajurweda – tradycyjna medycyna indyjska – zalecała wykorzystywanie ghee podczas medytacji. Przypisywała mu różne działanie lecznicze.
Jak powstaje masło klarowane ghee?
Oryginalne indyjskie ghee wytwarza się z mleka bawolego lub krowiego. Najpierw z mleka przygotowuje się klasyczne masło. Następnie otrzymane masło powoli się podgrzewa i roztapia na małym ogniu, aby pozbyć się wody i białka. Woda wyparowuje, a cząstki stałe zbierają się w postaci osadu, który jest usuwany.
W efekcie otrzymuje się czysty tłuszcz pozbawiony innych składników. Masło klarowane ma bursztynowo złoty kolor, a w postaci płynnej jest lekko przeźroczyste. Smak ma oczywiście maślany, z lekkim orzechowym aromatem.
Punkt dymienia masła klarowanego
Punkt dymienia to temperatura, przy której podgrzewany tłuszcz zaczyna się rozpadać na glicerol i wolne kwasy tłuszczowe, traci wszelkie własności odżywcze i wydziela toksyny.
Masło klarowane ma temperaturę dymienia na poziomie 252°C, czyli znacznie więcej niż większość olejów. Dla porównania punkt dymienia zwykłego masła to 177°C. Smażenie w domowych warunkach zazwyczaj nie przekracza 180°C, dlatego masło klarowane można wykorzystywać do smażenia.
Masło klarowane – właściwości
W procesie klarowania z masła usuwane są wszelkie substancje niebędące tłuszczem mlecznym. Wlicza się do tego również cukier mlekowy, dzięki czemu masło klarowane może być spożywane przez osoby z nietolerancją laktozy oraz alergików uczulonych na krowie mleko. Dostarcza również rozpuszczalne w tłuszczach witaminy A, D, E, K.
Właściwości prozdrowotne masła ghee były znane już setki lat temu w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Co może być zaskakujące, masło klarowane może pomagać w leczeniu chorób krążenia. Do ich rozwoju przyczynia się nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych. Masło klarowane dostarcza zarówno kwasy tłuszczowe nasycone jak i nienasycone.
Jednak w ghee znajdziemy nasycone kwasy tłuszczowe krótkołańcuchowe, które są lekkostrawne, poprawiają gospodarkę hormonalną i nie zwiększają szans na miażdżycę czy zawał. Ten rodzaj kwasów znaleźć można również w naturalnym oleju kokosowym.
Masło klarowane zawiera sporo cholesterolu, jednak nie jest to cholesterol utleniony, który odpowiada za choroby układu krążenia. Cholesterol utleniony powstaje w wyniku długiego ogrzewania w wysokiej temperaturze.
Może też zwiększać poziom dobrego cholesterolu (HDL), który odpowiada za transport cholesterolu do wątroby, gdzie jest wydalany.
Spożywając rozsądne ilości ghee nie ma obaw o podwyższenie się poziomu cholesterolu. Zaleca się, aby dziennie spożywać nie więcej niż dwie łyżki masła ghee.
Ponadto zawiera kwas linolowy zapobiegający rozwojowi komórek nowotworowych, uszkodzeniom komórek przez wolne rodniki i korzystnie wpływa na serce. Może też wspomagać proces odchudzania i redukcji tkanki tłuszczowej.
Jednym z krótkołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych jest kwas masłowy, który wykazuje korzystne działanie na układ pokarmowy. Redukuje nadmiar kwasów żołądkowych, odżywia nabłonek dróg trawiennych i działa przeciwwirusowo. Możliwe, że przeciwdziała rozwojowi nowotworów.
Według praktyków Ajurwedy ghee wspomaga pracę mózgu, dzięki czemu wydajniej zachodzą procesy myślenia, zapamiętywania i uczenia się. Wierzą również, że wydłuża życie.
Masło klarowanie – zastosowanie
Zastosowanie masła klarowanego jest podobne do klasycznego masła. Posiada wysoką temperaturę dymienia, dlatego można je spokojnie używać do smażenia, pieczenia i duszenia. Wykorzystać je można również do wypieku ciast i smarowania chleba. Nadaje smażonym potrawom złotą skórkę i wyjątkowy smak.
Jak przechowywać masło klarowane?
Masło ghee bardzo długo zachowuje świeżość – kilka lub kilkanaście miesięcy. Czysty tłuszcz to środowisko niezbyt sprzyjające rozwijaniu się bakterii.
Najlepiej jest przechowywać je w szczelnie zamkniętym słoiku z dala od światła słonecznego (np. w szafce), aby nie zjełczało. Można też trzymać je w lodówce.
Jakie korzyści dla zdrowia daje ghee?
Dlaczego warto włączyć masło klarowane do swojego kuchennego asortymentu? Podsumowując, przedstawiamy w skrócie korzyści z masła klarowanego ghee:
- kwasy tłuszczowe zawarte w ghee nie przyczyniają się do rozwoju chorób układu krążenia,
- nie zwiększa poziomu cholesterolu we krwi (przy rozsądnych ilościach),
- korzystnie wpływa na układ trawienny i procesy trawienne – redukuje stany zapalne, reguluje ilość kwasów żołądkowych, odżywia przewody pokarmowe i przeciwdziała ich owrzodzeniu,
- wspomaga metabolizm i redukcję tkanki tłuszczowej,
- zawiera witaminy A, D, E, K,
- nie zawiera laktozy,
- nadaje się do smażenia w wysokiej temperaturze,
- długo zachowuje świeżość,
- ulepsza smak potrawy 😊
